“आपण मागे नाही, फक्त स्वतःलाच ओळखू शकलो नाही…”

✍️ Positive Watch विशेष संपादकीय

एकदा पुण्यात एका चहाच्या टपरीवर बोलताना एका मध्यमवयीन माणसाने सहज म्हटलं,
“मराठी माणूस कुठं काही करत नाही. मागेच राहिला सगळ्यांत.”

सगळेजण गप्प झाले.
तेवढ्यात शेजारी उभा असलेला एक कॉलेजवयीन मुलगा म्हणाला,
“काका, खरंच का आपण मागे आहोत? की आपण स्वतःच मागे राहायचं ठरवलंय?”

त्या वाक्याने शांतता पसरली. पण मनात वादळ उठलं.

खरंच… मागे पडलो का आपण?

की अजूनही जुन्या सवयींमध्ये, जुन्या विचारांमध्ये, जुन्याच साच्यात जगतोय?

आज मराठी समाजात हुशारी आहे, विचार आहे, शिकलेले लोक आहेत,
पण तरीही समाज म्हणून प्रगतीचा वेग का कमी वाटतो?

कदाचित कारणं साधी आहेत — पण परिणाम खोलवर आहेत.

प्रवास म्हणजे खर्च, शिक्षण म्हणजे फक्त डिग्री, काम म्हणजे नोकरी आणि व्यवसाय म्हणजे धोका.
हे विचार अजूनही घराघरात ऐकायला मिळतात.

कोणीतरी उद्योग करायला लागला की घरातच शंका घेतली जाते.
“काय मिळणार यात?”, “किती टिकेल?”, “काय गरज होती नोकरी सोडायची?”

आणि दुसऱ्याच यशात ‘संदेह’ शोधायला आपल्याला वेळ लागत नाही.

इतका वेळ आपण राजकारण, जात, गुंतलेली नाती, आणि “दुसऱ्याचं मला काय?” या भावनेत अडकलेलो असतो.
इतकं की, स्वतःसाठी वेळच उरत नाही.

घरात एकच कमावणारा. बहीण शिकवायची, वडील आजारी, स्वतःची पदवी अर्धवट —
आणि तरीही आपल्या कामापेक्षा नेत्यांच्या भाषणाला गर्दी करायला वेळ मिळतो.

दुसऱ्याचं नुकसान झालं की ‘मी सांगितलं होतं त्याला नको करायला’ म्हणायला तयार,
पण त्याच्या धाडसाचं कौतुक नाही.

एखादं मूल “नाही रे, मला ऑफिस नको, माझा काहीतरी उद्योग करायचाय” असं म्हणालं,
की लगेच ‘येडं झालंय का?’ असं विचारलं जातं.

आपल्याकडे कल्पना आहेत, पण पाठिंबा नाही.
धडपड आहे, पण संयम नाही.
शिकलेले आहोत, पण शिकवलेलं विसरलो.

आणि हो — इंग्रजी अजूनही आपल्याला घाबरवतं.
पण त्याला घाबरणं बंद करून, त्यावर मात करणं कधी शिकणार?

मराठी माणूस चाणाक्ष आहे, शहाणा आहे, आणि जबाबदारी घेणारा आहे —
पण काहीतरी अडकलेलं आहे… आपल्या नकळत.

कदाचित आपण एकमेकांवर विश्वास ठेवायला विसरलो आहोत.
“मी वर गेलो तर तूही येशील” असं कोणी सांगितलंच नाही.
त्यामुळे प्रत्येक यश आपल्याला अस्वस्थ करतं.

स्वतःचा वेळ आपण राजकारणात, लग्नसोहळ्यांत, भूतकाळाच्या गौरवात, आणि “लवकरच काहीतरी करीन” या विचारात घालवतो.
पण आज काहीतरी सुरू करायचं धाडस होत नाही.

आणि मग आपण म्हणतो, “आपण मागे आहोत.”

पण खरंतर आपण मागे नाही.
आपण फक्त अडकलेलो आहोत — जुन्या रुढी, अपूर्ण संवाद, आणि ‘आपलं काही होणार नाही’ या मनोवृत्तीत.

आजही वेळ गेलेली नाही.
उठून उभं राहायला फार काही लागत नाही.
बस, एवढं लक्षात ठेवा — स्वतःवर विश्वास ठेवा आणि पुढे पाऊल टाका.

कारण इतिहास फक्त शिवाजी महाराजांनी घडवलेला नाही…
तो आजही घडवता येतो — आणि तो घडवणारा माणूस तुम्हीच आहात.